تأثیر دو شیوه تمرینی تکلیف دوگانه بر تعادل سالمندان: توانایی اختصاص توجه

اهداف: ناتوانی در اختصاص توجه به تعادل در تکالیف هم زمان، باعث زمین خوردن سالمندان می شود؛ بنابراین، هدف تحقیق حاضر مقایسه اثرات دو شیوه تمرینی تکلیف دوگانه بر تعادل افراد سالمند بود. مواد و روش ها: تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمه تجربی بوده است. شرکت کنندگان این تحقیق را 36 نفر از سالمندان 65 سال و بالاتر واجد شرایط شهر کرمان که شرایط انتخاب و ورود به تحقیق را داشتند، تشکیل می دادند. افراد منتخب براساس نمره پیش آزمون برگ به طور تصادفی به 3 گروه 12 نفری، تقسیم شدند. گروه های تمرینی شامل گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت ثابت، گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت متغیر و گروه کنترل بودند. گروه تجربی تمرینات را به مدت 4 هفته و هفته ای 3 جلسه انجام دادند که مدت زمان هر جلسه تمرینی 45 دقیقه بود. تمرینات شامل سه دسته فعالیت های ایستادنی، انتقالی و راه رفتن بود که براساس دو اصل دشواری تکلیف حرکتی و ایمنی فرد و تقسیم بندی تکلیف حرکتی جنتایل انجام شد. برای بررسی تعادل در سالمندان، آزمون زمان راه رفتن و نشستن در دو شرایط تکلیف منفرد و دوگانه و نیز آزمون تعادلی برگ مورداستفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل کوواریانس، آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 18 نرم افزار spss در سطح معنی داری 0/05≥p استفاده شد. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد در آزمون تعادلی عملکردی و آزمون زمان راه رفتن و نشستن در شرایط تکلیف منفرد، بین گروه کنترل و گروه تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر تفاوت معناداری وجود داشت (0/05≥p)، به طوری که دو گروه تمرینی تکلیف دوگانه، عملکرد بهتری را نسبت به گروه کنترل نشان دادند.  علاوه براین، نتایج در مورد آزمون زمان راه رفتن و نشستن در شرایط تکلیف دوگانه نشان داد که بین گروه کنترل و گروه تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر و همچنین بین دو گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر تفاوت معناداری وجود داشت (0/05≥p). نتیجه گیری: با توجه به اینکه یافته ها نشان دهنده برتری تمرینات با تکلیف دوگانه به نسبت تمرینات منفرد و همچنین تمرینات تکلیف دوگانه با اولویت متغیر به نسبت تکلیف دوگانه با اولویت ثابت در شرایط تکلیف دوگانه است؛ بنابراین، به نظر می رسد علاوه بر نظریه ظرفیت محدود توجه که توجیه کننده افت عملکرد در نتیجه اجرای تکالیف هم زمان است، سازوکارهای دیگری نیز در این فرایند درگیر است که توانایی اختصاص و توجه در اجرای تکالیف به صورت هم زمان توجیه کننده این برتری و تفاوت است. ازاین رو می توان با طراحی تمرینات تعادلی مبتنی بر روش های تکلیف دوگانه، به ویژه تمریناتی مبتنی بر توانایی تغییر توجه، توانایی های شناختی و تقسیم مناسب توجه به این تکالیف را بهبود بخشید و با بهبود این توانایی ها خطر زمین خوردن را در این قشر از جامعه کاهش داد.